Wat is typisch Portugees eten? 15 smakelijke gerechten

Benieuwd naar typisch Portugees eten? Hier vind je een overzicht van traditionele gerechten en lekkernijen die je niet mag missen.

Dit maakt Portugees eten zo lekker

Ik verheug me er elke keer weer op als ik in Portugal ben: het eerste wat ik bestel is steevast een galão (een koffie met melk) met een pastel de nata. Dat kleine ritueel hoort voor mij bij thuiskomen in Portugal, en eerlijk gezegd herhaal ik het meerdere keren per week. Het blijft een van die eenvoudige geneugten waar ik nooit genoeg van krijg.

Wat de Portugese keuken voor mij zo bijzonder maakt? Het is de combinatie van eenvoud en versheid. De ingrediënten zijn vaak rechttoe rechtaan: verse vis, rijpe groenten, olijfolie en een paar kruiden. Geen ingewikkelde bereidingen, maar pure smaken die juist daardoor zo goed tot hun recht komen. Uit eten gaan is in Portugal altijd een feestje: van een doordeweekse lunch in een eenvoudig lokaal café met plastic stoelen tot een uitgebreid diner aan zee.

Hoewel ik zelf geen vlees eet, is er gelukkig altijd volop keuze in visgerechten en vegetarische opties. Gegrilde sardientjes, stoofpotjes vol zeevruchten, of juist een zoet gebakje uit de pastelaria: het is iedere maaltijd genieten. Het Portugese eten is misschien eenvoudig, maar dat maakt het juist extra smaakvol.

Typisch Portugees eten: een overzicht

Portugal staat bekend om zijn eenvoudige maar smaakvolle keuken. Verse vis, smeuïge stoofpotjes en zoete gebakjes: dit zijn gerechten die je echt moet proeven tijdens een vakantie in Portugal.

Pastel de nata

De pastel de nata is zonder twijfel het beroemdste gebakje van Portugal en ik heb er de afgelopen jaren al zeker honderd gegeten (dit overdrijf ik niet!). Het kleine roomtaartje met een krokante bladerdeegbodem en romige vulling wordt vaak bestrooid met kaneel en poedersuiker en ze zijn het allerlekkerst als ze net uit de oven komen. Voor mij is het een vast ritueel om bij aankomst in Portugal zo snel mogelijk een pastel de nata te eten. Het lijkt een simpel gebakje, maar de perfecte balans tussen krokant, romig en zoet maakt het onweerstaanbaar.

Leuk detail: de pastel de nata vindt zijn oorsprong in Belém, een wijk in Lissabon. Daar heten ze pastéis de Belém (pastéis is het meervoud van pastel). Voor de beroemde bakkerij in Belém staat bijna altijd een lange rij, en niet voor niets: hier proef je misschien een van de lekkerste versies van dit gebakje.

Sardinhas Assadas

Tijdens mijn allereerste Portugal-trip heb ik hier al van gesmuld: de sardinhas assadas. In Portugal zijn ze dol op sardientjes, en deze gegrilde versie staat bijna altijd op de kaart als je uit eten gaat aan de kust. Portimão (in de Algarve) staat bekend als de sardientjeshoofdstad van Portugal en heeft zelfs een eigen sardientjesfestival in de zomer.

Tijdens de feestdagen van Santo António in juni worden ze massaal bereid op straatbarbecues. De geur van houtskool en gegrilde vis hangt dan overal in de lucht. De sardientjes worden geserveerd op een stuk brood of met een simpele salade. Het gerecht oogt misschien niet heel verfijnd, maar de smaak is puur en intens.

Naast de verse vis kom je sardientjes ook vaak tegen in blik: de conserven zijn al generaties lang populair en inmiddels zelfs een hip souvenir geworden. In Setúbal bezocht ik eens het conservenmuseum, waar je ziet hoe belangrijk sardientjes waren (en nog steeds zijn) voor de Portugese economie en eetcultuur. Voor mij horen sardientjes, vers of uit blik, onlosmakelijk bij Portugal.

Caldo Verde

Een Portugees gerecht dat ik nog niet ken, maar wel graag wil proeven is Caldo Verde. Deze traditionele soep komt uit Noord-Portugal en wordt vaak gegeten bij feestelijke gelegenheden. De basis is simpel: aardappel, ui, olijfolie en fijngesneden kool. Vaak gaat er nog chouriço (Portugese gerookte worst) in, maar ook zonder vlees is het een heerlijk gerecht. Op frisse avonden lijkt dit me het perfecte comfortfood.

Bacalhau à Brás

Bacalhau, oftewel stokvis, is de nationale trots van Portugal. Best bijzonder eigenlijk, want de vis wordt er niet gevangen en ligt meestal bevroren in de supermarkt. Er bestaan honderden recepten met bacalhau, maar Bacalhau à Brás is misschien wel de meest geliefde variant.

Het gerecht bestaat uit stukjes stokvis met gebakken aardappelreepjes, ui en roerei, vaak afgemaakt met olijven en peterselie. In elk restaurant ziet het er weer net iets anders uit, want de verhoudingen verschillen per kok. Juist dat maakt het leuk om steeds opnieuw te bestellen. Hoe dan ook: de combinatie van zacht en krokant is onweerstaanbaar. Het is niet voor niets mijn favoriet.

Carne de Porco à Alentejana

Het gerecht Carne de Porco à Alentejana komt uit de Alentejo en combineert varkensvlees met schelpdieren. Het klinkt misschien als een vreemde combinatie, maar het is juist die mix van land en zee die zo typerend is voor Portugal. Het vlees wordt vaak gemarineerd in knoflook en kruiden, waarna het samen met de schelpjes wordt geserveerd. Hoewel ik het zelf niet eet, is het een klassieker die je vaak op de kaart ziet staan in traditionele restaurants.

Francesinha

Deze caloriebom uit Porto is een kruising tussen een sandwich en een ovenschotel. De francesinha bestaat uit meerdere lagen brood gevuld met vlees en worst, overgoten met gesmolten kaas en een pittige tomaten-biersaus. Vaak wordt het gerecht geserveerd met frietjes en een gebakken ei erbovenop. Het is zeker geen lichte maaltijd, maar wel typisch voor Noord-Portugal.

Zelf heb ik nog geen echte francesinha in Porto geproefd, maar in Lissabon vond ik eens een vegetarische variant. Het was behoorlijk heftig, maar toch ook verrassend smakelijk. Eigenlijk gewoon een lekkere vette hap: ultiem comfortfood. In Porto hoop ik er binnenkort alsnog eentje te proberen.

Ameijoas à Bulhão Pato

Een van de gerechten die ik tijdens mijn volgende bezoek absoluut wil proeven, is ameijoas à Bulhão Pato. Deze schelpjes worden bereid in een saus van knoflook, koriander en olijfolie en zijn een echte favoriet in heel Portugal. Je ziet ze vaak als voorgerecht op de kaart, maar met een stuk brood erbij om de saus op te deppen heb je ook meteen een volledige maaltijd. Het water loopt me nu al in de mond.

Cataplana de marisco

Tijdens ieder bezoek aan de Algarve probeer ik wel een keer cataplana de marisco, dat is zo lekker! Dit gerecht kom je vooral tegen aan de kust en wordt bereid in een speciale koperen pan die dichtklapt als een schelp. Vis en schelpdieren worden samen gestoofd met groente, kruiden en witte wijn, waardoor alle smaken zich goed vermengen. Het resultaat is een geurige stoofpot met pure, zilte smaken van de zee. Vaak wordt het in een grote pan geserveerd, waardoor het het ultieme gerecht is om samen te delen.

Kip piri-piri

Ik eet normaal geen vlees, maar een keer maakte ik een uitzondering voor kip piri-piri. Ik was met een vriendin aan het wandelen bij Monchique toen het begon te miezeren. We besloten ergens warm te gaan lunchen en op de kaart stond als specialiteit kip piri-piri. Dat moest ik natuurlijk proberen.

Hoewel piri-piri oorspronkelijk uit Afrika komt, hebben de Portugezen er hun eigen draai aan gegeven. De kip wordt gemarineerd in een pittige chilisaus en daarna gegrild boven houtskool, wat zorgt voor een rokerige smaak. Meestal wordt het geserveerd met friet en een simpele salade. Het gerecht is populair bij zowel locals als toeristen en staat op vrijwel iedere menukaart in de Algarve. Voor liefhebbers van pittig eten is dit een absolute aanrader.

Bolo de Arroz

Bolo de Arroz is een luchtig cakeje van rijstmeel dat in een papieren omhulsel wordt gebakken. De bovenkant is bestrooid met een dun laagje suiker, waardoor het cakeje een subtiel knapperige bite krijgt. Je koopt ze in vrijwel elke pastelaria en ze smaken heerlijk bij een kop koffie of thee. Voor mij zijn ze een fijn alternatief voor de pastel de nata, zeker als ik zin heb in iets minder zoets. Ik neem er ook graag eentje mee tijdens een lange treinreis of een dagje strand, want ze zijn perfect om onderweg op te snoepen.

Queijo da Serra

Een van de regio’s waar ik (helaas) nog niet ben geweest, is de Serra da Estrela. Deze streek staat bekend om haar eigen specialiteit: kaas. Als kaasliefhebber moet ik dit natuurlijk snel eens proeven, dus het staat bij deze op mijn wishlist voor mijn volgende Portugal-trip. Queijo da Serra is een van de bekendste kazen van het land, gemaakt van schapenmelk. De kaas heeft een romige, bijna vloeibare structuur en wordt vaak met een lepel uitgeschept. Het is een volle, intense smaak die je het beste ervaart met een stuk brood en een glas rode wijn. Klinkt goed, toch?

Arroz de Marisco

Ik bestel het niet zo vaak als ik zou willen, maar ook Arroz de marisco is een heerlijk gerecht. Dit is een romige rijstschotel met schaal- en schelpdieren en je kunt het een beetje vergelijken met risotto of paella, maar dan op Portugese wijze. Het gerecht is rijk gevuld en wordt vaak geserveerd in een grote pan om te delen. Het is feestelijk, hartig en vooral heel vullend. Als je dit bestelt, neem dan de tijd, want het wordt meestal vers bereid en dat proef je ook.

Choco Frito

In Setúbal staat choco frito op bijna ieder menu, en toen ik daar was, moest ik het natuurlijk proeven. Zou het echt zo lekker zijn als iedereen beweert? Choco frito is gefrituurde inktvis die in reepjes wordt geserveerd, meestal met friet en een frisse salade. Het gerecht heeft een krokante buitenkant, maar blijft verrassend zacht en sappig van binnen. Voor mij is het typisch zo’n gerecht dat je bestelt op een terras aan de haven, met uitzicht op de boten die net verse vis binnenbrengen. Eenvoudig, maar onweerstaanbaar en helemaal verbonden met deze regio.

Doce de Amêndoa

De laatste keer dat ik incheckte in mijn appartement in Lagos kreeg ik van de huisbaas een cadeautje: een bakje doce de amêndoa. Ze waren zo snel op dat ik niet eens een foto heb gemaakt… Dat zegt genoeg. Deze kleine amandelgebakjes zijn vaak prachtig versierd en soms zelfs in de vorm van fruit. Je komt ze vooral tegen in kleine pastelarias of op markten. Voor mij zijn ze een zoete herinnering aan mijn thuis in de Algarve.

Chouriço assado

Een vlammend einde van deze lijst. Letterlijk, want deze worst wordt tijdens het uitserveren in brand gestoken. De chouriço assado wordt geserveerd op een klein aardewerken bakje met brandende alcohol eronder, waardoor de worst sissend en knapperig wordt. Het ziet er spectaculair uit en de geur alleen al maakt dat je meteen trek krijgt.

De chouriço zelf is een Portugese gerookte worst met knoflook en paprika, vol en kruidig van smaak. Je vindt hem vaak als borrelhapje in restaurants en tascas, soms geserveerd met wat brood erbij. Ook al eet ik zelf geen vlees, dit gerecht is zo typisch Portugees dat ik het graag noem: het combineert eten met gezelligheid en een beetje show.

Praktisch: lekker eten in Portugal

Eten in Portugal gaat niet alleen over de gerechten zelf, maar ook over de manier waarop men samenkomt aan tafel. Dit zijn een paar dingen die handig (en leuk) zijn om te weten:

Eettijden – De lunch (almoço) is vaak de belangrijkste maaltijd van de dag en wordt tussen 12:30 en 14:30 uur gegeten. Het avondeten (jantar) begint meestal wat later dan in Nederland: vaak pas vanaf 20:00 uur. Kom je eerder, dan is de kans groot dat een restaurant nog gesloten is.

Couvert op tafel – In veel restaurants krijg je bij aankomst automatisch brood, olijven, paté en soms kaas of worst op tafel gezet. Dit heet het couvert. Het lijkt gratis, maar meestal betaal je hier een paar euro voor. Je hoeft het niet te eten, maar het is wel een lekkere start van de maaltijd.

Dagmenu’s – Veel lokale restaurants, vooral buiten de toeristische gebieden, hebben een prato do dia (gerecht van de dag). Voor een klein bedrag krijg je een compleet menu met soep, hoofdgerecht, drankje en soms zelfs koffie of dessert. Dit is een ideale manier om de Portugese keuken te leren kennen.

Woorden om te kennen – Een paar Portugese woorden komen altijd van pas:

• Pastelaria = banketbakkerij/koffiebar
• Peixe = vis
• Carne = vlees
• Sobremesa = dessert
• Vegetariano = vegetarisch
• A conta, por favor = de rekening, alstublieft

Waar proeven? – Voor gebak en koffie kun je terecht bij elke pastelaria. Verse vis eet je het beste in de kustplaatsen, waar de boten dagelijks aanlanden. Voor traditionele gerechten zijn de kleine tascas (eenvoudige eethuisjes) ideaal: betaalbaar, authentiek en vol sfeer.

Tip – Bestel liever geen vis op maandag: op zondag varen de vissers niet uit, dus de vangst is dan niet vers.

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar bij het schrijven van dit artikel kreeg ik alweer trek. Wat zou jij als eerste bestellen in Portugal? Hoe dan ook: bom apetite! (Eet smakelijk 🍽️)